Esopus (Burkhard Waldis)

Aus Brevitas Wiki
Zur Navigation springen Zur Suche springen

Esopus

AutorIn Burkhard Waldis
Entstehungszeit 1548
Entstehungsort
AuftraggeberIn
Überlieferung Druck Frankfurt am Main 1548: Hermann Guellerichen (VD 16 A 552)
Druck Frankfurt am Main 1555 (VD 16 A 554)
Druck Frankfurt am Main 1557: Wygandt Han (VD 16 A 557)
Druck Frankfurt am Main 1565: Georg Raben (VD 16 A 559)Druck Frankfurt am Main 1584: Nicolaum Basseum (VD 16 A 563)
Ausgaben Elschenbroich, Adalbert: Die deutsche und die lateinische Fabel in der Frühen Neuzeit, Band 1 (I,40, I,94, II,18, IV,49)
Kurz, Heinrich (Hg.): Esopus von Burkhard Waldis
Lieb, Ludger/Mohr, Jan/Vögel, Herfried (Hg.): Burkard Waldis, Esopus
Tittmann, Julius (Hg.): Esopus von Burchard Waldis
Übersetzungen
Forschung Brietzmann, Franz: Die böse Frau in der deutschen Litteratur des Mittelalters, S. 200, 205; Dicke, Gerd/Grubmüller, Klaus: Die Fabeln des Mittelalters und der Frühen Neuzeit; Elschenbroich, Adalbert: Die deutsche und die lateinische Fabel in der Frühen Neuzeit, Band 2, S. 80-89, 203-206; Schwarzbach-Dobson, Michael: Lob der Kürze; Schwitzgebel, Bärbel: Noch nicht genug der Vorrede, S. 79f.;

Inhalt

I. Buch

1. VOm Hanen vnd Perlen. Die Erst Fabel.
2. Vom Wolff vnd Lamb.
3. Vom Frosch vnd der Mauß.
4. Vom Hundt vnd stueck Fleisch.
5. Vom Loewen/ vnd andern Thiern.
6. Vom Wolff vnd Kranchen.
7. Vom Bawrn vnd der Schlangen.
8. Vom Loewen vnd Esel.
9. Stadtmauß mit der Veldtmauß.
10. Vom Adlar vnd der Kraen.
11. Vom Raben vnd Fuechssen.
12. Vom alten Loewen/ Eber/ Esel vnd Stier.
13. Vom Hundt vnd Esel.
14. Vom Loewen vnd der Mauß.
15. Vom krancken Weihen.
16. Von der Schwalben.
17. Von Froeschen vnd jrem Koenig.
18. Von den Tauben vnd Weihen.
19. Vom Dieb vnd Hundt.
20. Vom Wolff vnd der Saw.
21. Von den schwangern Bergen.
22. Vom alten Jaghunde.
23. Von Hasen vnd Froeschen.
24. Vom Zickel vnd dem Wolff.
25. Vom Hirsche vnd Wolff.
26. Vom Bawrn vnd der Schlangen.
27. Vom Fuchß vnd Storchen.
28. Vom Wolff vnd einem Bilde.
29. Vom Heher.
30. Von der Fliegen vnd Ameyssen.
31. Vom Frosch vnd dem Ochssen.
32. Vom Pferdt vnd Loewen.
33. Vom Pferdt vnd Esel.
34. Von Voegeln vnd vierfuessigen Thiern.
35. Vom Wolff vnd Fuchß.
36. Von einem Hirsch.
37. Von der Schlangen vnd einer Feilen.
38. Von Wolffen vnd Schaffen.
39. Vom Walde vnd einem Bawrn.
40. Von Gliedern des Menschen vnd dem Bauch.[1]
41. Vom Affen vnd Fuchß.
42. Vom Hirsch vnd Ochssen.
43. Vom Loewen vnd Fuchß.
44. Vom Fuchß vnd dem Wysel.
45. Vom Hirsch vnd dem Pferdt.
46. Von zweyen Juenglingen.
47. Vom Hundt vnd Metzler.
48. Vom Hundt vnd Schaf.
49. Vom Lamb vnd Wolff.
50. Vom Juengling vnd einer Katzen.
51. Vom Vatter vnd seinen Soenen.
52. Vom Pferdt vnd Esel.
53. Vom Koeler vnd Bleycher.
54. Vom Voegler vnd der Tauben.
55. Von einem Trummeter.
56. Vom Wolff vnd Hunde.
57. Vom Bawrn vnd seinen Hunden.
58. Vom Fuchß vnd Loewen.
59. Vom Fuchß vnd Adlar.
60. Vom Ackermann vnd Storchen.
61. Vom Hanen vnd der Katzen.
62. Vom Schafhirten vnd den Ackerleuten.
63. Vom Adlar vnd Rappen.
64. Vom neidigen Hundt.
65. Von der Kraen vnd dem Schaf.
66. Vom Pfawen vnd der Nachtigall.
67. Vom alten Wysel vnd den Meusen.
68. Vom alten Apffelbaum.
69. Vom Loewen vnd dem Frosch.
70. Von der Ameyssen.
71. Von Voegeln.
72. Vom Krancken vnd dem Artzt.
73. Vom Loewen/ Esel vnd Fuchß.
74. Vom Wider vnd dem Wolff.
75. Vom Esel.
76. Vom alten Weibe/ vnd jren Maegden.
77. Vom Esel vnd Pferdt.
78. Vom Loewen vnd der Geyß.
79. Vom Geir vnd andern Voegeln.
80. Von Antuoegeln vnd Kranchen.
81. Vom Jupiter vnd dem Affen.
82. Von der Eychen vnd dem Rhor.
83. Vom Vischer vnd kleynen Vischlin.
84. Von der Ameyssen vnd Hewschrecken.
85. Vom Loewen vnd Ochssen.
86. Vom Weibe vnd dem Wolffe.
87. Vom Schnecken vnd Adlar.
88. Von zweien Krebsen.
89. Von der Sonnen vnd dem Nordenwindt.
90. Vom Esel.
91. Vom Frosch vnd Fuchß.
92. Vom beyssigen Hundt.
93. Vom Kamelthier.
94. Von zweien Gesellen vnd dem Beren.[2]
95. Vom kalen Rheuter.
96. Von zweien Toepffen.
97. Vom Bawrn vnd dem Gloeck.
98. Vom Ochssen vnd dem Bocke.
99. Vom Pfawen vnd Kranchen.
100. Von der Eychen vnd dem Rhor.

II. Buch

1. VOn den Ochssen vnd dem Loewen.
2. Vom Weydman vnd dem Tyger.
3. Von der Tannen vnd dem Dornbusch.
4. Von der Wachtel vnd jren Jungen.
5. Vom Geitzigen vnd Neidigen.
6. Vom Loewen vnd der Geyß.
7. Von der Kraen.
8. Vom Jaeger vnd dem Loewen.
9. Vom Knaben vnd dem Diebe.
10. Vom Bawrn vnd dem Stier.
11. Vom Waldtgott vnd dem Menschen.
12. Vom Bawrn vnd wilden Schweine.
13. Von der Mauß vnd dem Ochssen.
14. Vom Bawrn vnd dem Gott Hercule.
15. Vom Antuogel.
16. Von der Affen vnd jren Kinden.
17. Vom Ochssen vnd dem Kalb.
18. Vom Hundt vnd Loewen.[3]
19. Von der Schleien vnd dem Meerkalb.
20. Vom Luchß vnd dem Fuchß.
21. Vom Fuchß vnd der Katzen.
22. Vom Koenig vnd den Affen.
23. Von zweien Fischern vnd Mercurio.
24. Von zweien Gesellen vnd dem Esel.
25. Von den Affen vnd Parden.
26. Vom Kefer vnd Adlar.
27. Von der Eulen vnd andern Voegeln.
28. Von der Tannen vnd dem Koerbs.
29. Von Wolffen vnd dem Rappen.
30. Vom Arione vnd dem Delphin.
31. Von der Spinnen vnd Podagra.
32. Von der Mauß.
33. Vom Bawren vnd seinem Wuntsch.
34. Vom Habich vnd der Tauben.
35. Von der Spinnen vnd Schwalben.
36. Von einem Bawren.
37. Von der Tauben vnd Atzeln.
38. Vom Habich vnd Guckgauch.
39. Vom Esel vnd dem Rinde.
40. Vom Fuchß vnd den Frawen.
41. Von feyßten vnd magern Caponen.
42. Vom Balcken vnd den Ochssen.
43. Von schoenen vnd vngestalten Baeumen.
44. Vom Schwan vnd dem Storchen.
45. Wie ein Fraw jren sterbenden Mann beweynt.
46. Wie ein Weib jres Bulen abzug beweynt.
47. Von der Fliegen.
48. Vom Ael vnd der Schlangen.
49. Vom Esel/ Affen vnd Maulwerff.
50. Wie die Schiffleut die Heyligen anrieffen.
51. Von Fischen die auß der Pfannen sprungen.
52. Von Thieren/ Voegeln vnd Fischen.
53. Vom Legaten vnd den Spielleuten.
54. Von einem Cardinal vnd seinem Freund.
55. Wie ein Juengling ein alten Mann belacht.
56. Von einem vnfuersichtigen Alten.
57. Vom Adlar vnd der Atzeln.
58. Vom Bawrn vnd einer Mauß.
59. Vom Krametuogel vnd der Schwalben.
60. Von einem Kleusener.
61. Vom reichen Mann vnd seinem Knecht.
62. Von einer Witwen eines Manns begirig.
63. Von den Stadt vnd Dorffhunden.
64. Vom alten Weibe vnd dem Teuffel.
65. Von der Schnecken vnd den Froeschen.
66. Von der Ratzen vnd einer Eychen.
67. Vom Hundt vnd seinem Herrn.
68. Von Voegeln vnd Kefern.
69. Vom Beren vnd den Bynen.
70. Von einem Rheuter vnd seinem Pferdt.
71. Von der Saw vnd einem Stauber.
72. Vom Knaben vnd einem Stiglitz.
73. Vom Weydman vnd einem Sperling.
74. Vom Balcken vnd den Ochssen.
75. Vom Bischoff vnd einem Lotterbuben.
76. Von der Wydhopffen.
77. Vom Pfaffen vnd den Biern.
78. Von der Saw vnd einem Pferdt.
79. Vom Cartheuser vnd Landtsknecht.
80. Vom Witwer vnd Witwen.
81. Vom Wachß.
82. Vom Esel vnd Lotterbuben.
83. Vom Brunnen vnd seinem außfluß.
84. Vom boesen Buben vnd dem Teuffel.
85. Von Voegeln vnd jrem Koenige.
86. Wie ein Fraw vor jren Mann sterben wolt.
87. Von einem Juenglinge.
88. Wie ein Mann sein Weib zuhueten gab.
89. Vom Krancken vnd den Ertzten.
90. Vom krancken Esel.
91. Von dem Nußbaum.
92. Von der Mauß vnd einer Katzen.
93. Vom mueden Esel.
94. Vom Esel vnd seinem Herrn.
95. Vom Wolff vnd dem Tharant.
96. Von der Mauß vnd dem Weihen.
97. Vom Jupiter vnd der Schnecken.
98. Vom Jgel vnd der Schlangen.
99. Vom Kalen vnd der Fliegen.
100. Von einem alten vnkeuschen Mann.

III. Buch

1. VOn einem Poeten vnd einem Bawren.
2. Vom Wolff in der Schafshaut.
3. Vom Stier vnd Wider.
4. Vom Vatter vnd seinem Son.
5. Vom vntrewen Hunde.
6. Von einer Witwen vnd einem gruenen Esel.
7. Vom Adlar vnd Kueniglin.
8. Von einem Hecht.
9. Vom Schaf vnd seinem Hirten.
10. Vom Fuhrman vnd seinem Wagen.
11. Vom reichen Mann vnd seinen Freunden.
12. Vom Fuchß vnd Hasen.
13. Vom Jupiter/ Hasen vnd Fuchß.
14. Von einem vngeschlachten Pferdt.
15. Vom Bawrn vnd seinem Ochssen.
16. Vom Juengling vnd einem Wolff.
17. Vom alten Mann vnd einem Juengling.
18. Von der Nachtigall vnd dem Sperber.
19. Vom Loewen vnd der Saw.
20. Von der Muecken vnd einer Bynen.
21. Vom Esel vnd Hasen.
22. Von den Sperbern vnd Tauben.
23. Von einer jungen Frawen.
24. Von einem Landtpfleger.
25. Vom alten Mann vnd dem Todt.
26. Vom Geitzigen vnd seinem Geltsack.
27. Vom Fuchß vnd Steynbock.
28. Von etlichen Hanen vnd einer Spree.
29. Von einem rhumrhetigen Menschen.
30. Vom Apollo vnd einem Buben.
31. Vom Pferdt vnd Esel.
32. Von einer Frawen vnd einer Hennen.
33. Vom Mann den ein Hundt gebissen.
34. Von dem Byber.
35. Vom Meerschwein vnd dem Selen.
36. Von einem Warsager.
37. Vom Voegler vnd einer Droscheln.
38. Vom Botten vnd einer Taschen.
39. Vom vngezohnen Kindt vnd seiner Mutter.
40. Vom Juengling vnd einem Loewen.
41. Vom Fuchß one Schwantz.
42. Vom Fuchß vnd dem Dornbusch.
43. Vom Fuchß vnd dem Luchß.
44. Vom Fuchß vnd dem Jaeger.
45. Vom hoeltzenen Abgott.
46. Wie ein Hundt wardt zu gast geladen.
47. Von einem Mann vnd dem Adlar.
48. Vom alten Weing rtner.
49. Vom Pfeiffer der Fischen gieng.
50. Von zweien Fischern.
51. Vom armen krancken Mann.
52. Von dreien Fischern.
53. Vom alten Mann der den Todt fordert.
54. Von einer Frawen vnd dem Artzte.
55. Von zweien Feinden.
56. Vom Knaben vnd dem glueck.
57. Von Meusen vnd der Katzen.
58. Vom Affen vnd Fuchß.
59. Vom Schmide vnd seinem Hund.
60. Von einem Maulesel.
61. Vom Diebe vnd der Sonnen.
62. Von einem Artzte.
63. Vom Hund vnd Wolffe.
64. Vom Loewen vnd Ochssen.
65. Vom Loewen vnd dem Bawrn.
66. Von einer Loewin vnd dem Fuchß.
67. Von zweien Hanen.
68. Vom Rehkalb vnd seinem Vatter.
69. Vom Jupiter vnd einer Bienen.
70. Von einer Fliegen.
71. Vom jungen Gesellen vnd einer Schwalben.
72. Von einem Holtzhawer.
73. Vom Fuchß vnd einem Bierbaum.
74. Von einem Knaben vnd dem Scorpion.
75. Vom Weydman vnd einer Wachteln.
76. Vom Hasen vnd der Schnecken.
77. Von der Weiden vnd einer Axt.
78. Von zweien Bawmen.
79. Von der Wesspen vnd Wachteln.
80. Von zweien Maulwerffen.
81. Vom Jupiter vnd der Schlangen.
82. Von einem Floch.
83. Vom Mann vnd zweien Frawen.
84. Vom Pferdt vnd einer Fliegen.
85. Von dem Hornuesch vnd einer Bienen.
86. Vom Ochsen vnd einem Wieder.
87. Von einem Hauptman vnd seinem Caplan.
88. Vom luegenhafften Juengelinge.
89. Von einem Hunde.
90. Von dreien Moenchen.
91. Vom Wolff vnnd Fuchsse.
92. Wie ein Sewhirt zum Apte wirdt.
93. Vom Wolffe vnd hungerigen Hunde.
94. Von zweien Bruedern.
95. Von einem alten vnd einem newen Wagen.
96. Wie einer seim freund Gelt zubhalten gab.
97. Von einer Bonen.
98. Von einem Schneider vnd seinem Weibe.
99. Von zweien vngleichen Bruedern.
100. Wie ein Barfusser Moench Predigt.

IV. Buch

1. VOm Wolffe/ Fuchß vnd Esel.
2. Vom Fuchß vnd dem Hanen.
3. Vom hungerigen Wolffe.
4. Vom Gardian vnd eim Lotterbuben.
5. Von einem Waldtbruder.
6. Von einem verwundten Landtsknecht.
7. Vom Fuchß vnd dem Affen.
8. Vom Wolffe vnd Fuchsse.
9. Wie ein Bawr zur Beicht gieng.
10. Von einem Edelman.
11. Wie ein junge Fraw Beichtet.
12. Vom Landtsknecht vnd einer Kuhe.
13. Vom Schiffman vnd einem Diebe.
14. Vom Schultheyß vnd seinem Pfarrherrn.
15. Von einem Kuerßner.
16. Vom alten Landtsknecht vnd seiner Braut.
17. Vom Cardinal vnd einem Dorffpfaffen.
18. Vom Moench vnd einem Wiert.
19. Vom Schultheyß vnd seinem Weibe.
20. Vom Juden vnd einem Trucksessen.
21. Von zweien Landtsknechten vnd eim Dorffpfaffen.
22. Wie ein Moench Kaeße bettelt.
23. Vom Gaertner vnd einem Artzte.
24. Von einer Roemischen rheyse.
25. Vom Bawren vnd einer Geyß.
26. Vom Bawrn vnd dem Affen.
27. Vom Studenten vnd einem Moeser.
28. Von einem gelben Schleyer.
29. Von einem Fuhrman vnd seinem Weibe.
30. Von einer Nonnen.
31. Von einem trunckenen Pfaffen.
32. Von einem Schmidt vnd seinem Son.
33. Von einer armen Nonnen.
34. Vom Wolff vnd Fuchß.
35. Vom jungen Gsellen vnd einem Wiert.
36. Wie ein Geselle Beichtet.
37. Von einem faulen Weibe.
38. Vom Fuersprechen vnd einem Bawrn.
39. Vom Pfaffen vnd einer Metzen.
40. Von einer krancken Nonnen.
41. Von zweien Bruedern.
42. Von einem Schuhster.
43. Von einem Schneider.
44. Vom Fuchß vnd dem Habich.
45. Von einem Brillenschneider.
46. Von einem krancken Bawren.
47. Vom Betler vnd einem Mueller.
48. Von Opffeln vnd dem Roßdreck.
49. Vom Wolff vnd Fuchsse.[4]
50. Von einem Tyriack kremer.
51. Von einem verdorbenen Kremer.
52. Vom Fuchß vnd dem Ygel.
53. Von einer Frawen vnd dem Weyhen.
54. Vom Reiger vnd der Ganß.
55. Vom Koch vnd einem Hunde.
56. Vom Fuchß/ Hasen/ vnd Luchß.
57. Von zweien Eseln.
58. Vom Bawrn vnd seiner Kuh.
59. Von einem Gesellen vnd einer Frawen.
60. Vom Goldtschmidt vnd einem Koler.
61. Vom Lamen vnd dem Blinden.
62. Vom Schmiedt vnd seiner Katzen.
63. Vom Wucherer vnd einem Gesellen.
64. Vom Pilgrin vnd einer holtzen hand.
65. Von einem Kauffman.
66. Vom Studenten vnd einem Mueller.
67. Von einem verurtheilten Knecht.
68. Von einem Leinenweber.
69. Von Sant Peter vnd einem Moench.
70. Von einer Stieffmutter.
71. Von einem Kauffman vnd seinem Weibe.
72. Von zweien Fechtern.
73. Vom Fuhrman Fuchß vnd Wolffe.
74. Von einem faulen Knechte.
75. Vom Koenigreich der Affen.
76. Von einem jungen Redner.
77. Vom Loewen Wolff vnd Fuchß.
78. Vom Hunde vnd Fuchß.
79. Vom Hecht vnd Krebs.
80. Des Bettlers Kauffmanschafft.
81. Vom alten Mann vnd seinem Weibe.
82. Vom Reichen vnd Armen Mann.
83. Von einem Curtisan.
84. Vom Schweitzer vnd seinem Son.
85. Von einem vngezogenen Sone.
86. Von einem Herrn vnd seinem Mueller.
87. Vom Wolffe vnd einer Ganß.
88. Vom Fuchß vnd dem Eychorn.
89. Vom Muench vnd seinem Sattel.
90. Wie ein Becker Bischoff ward.
91. Vom alten krancken Mann.
92. Vom Blinden vnd seinem Knaben.
93. Von der Goettin Juno vnd Venus.
94. Vom Wolffe Fuchß Hirsch vnd Storchen.
95. Wie Sant Peter wolt Gott sein.
96. Von den Loewen vnd Hasen.
97. Wie einer einen Esel solt schreiben leren.
98. Wie ein Dorffpfaff die Bawrn strafft.
99. Vom Bawrn Lindtwurm Pferdt Hundt vnnd Fuchß.
100. Von einem Tyrannen vnd seinem Vndersassen.

Anmerkungen