Frau Seltenrein: Unterschied zwischen den Versionen
K (Textersetzung - „[http://archiv.onb.ac.at:1801/view/action/nmets.do?DOCCHOICE=2759142.xml&dvs=1541659152778~357&locale=de_DE&search_terms=&adjacency=&VIEWER_URL=/view/action/nmets.do?&DELIVERY_RULE_ID=1&divType=]“ durch „[https://manuscripta.at/?ID=6689]“) |
Keine Bearbeitungszusammenfassung |
||
| Zeile 11: | Zeile 11: | ||
}} | }} | ||
== Synopse der Überlieferung<ref>Transkriptionsrichtlinien: Abkürzungen werden in () aufgelöst; Nachträge werden gekennzeichnet (\von unten/, /von oben\, |von der Seite|); hochgestellte Vokale werden in den Fließtext übernommen; Moderne Unterscheidung von i, j; Vereinheitlichung unterschiedlicher s-Formen zu s, Beibehaltung von ß; grundsätzliche Kleinschreibung, Großschreibung nur bei Versmarkierung beibehalten (und ggf. vereinheitlicht); ggf. Einfügen von Zeilenumbrüchen bei Versgrenzen; ӱ → y; ë → e.</ref> == | |||
{| class="wikitable" | |||
|- | |||
|style="border-width: 1px 1px 5px 1px"|Cod. 2885 | |||
|style="border-width: 1px 1px 5px 1px"|FB 32001 | |||
|- | |||
|style="white-space: pre; vertical-align:top;"|<span style="color:#FF0000">Daz ist vo(n) fraw selt(e)n rain</span> | |||
|style="white-space: pre; vertical-align:top;"| | |||
|- | |||
|style="vertical-align:top; white-space: pre;"| | |||
<span style="color:#FF0000">'''E'''</span>z waz ain bübsch(er) schmid knecht | |||
der waz den frawn gerecht | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er warb vmb ain altz weib | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>o v(er)flucht sei ir leib | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>ew waz gehaizz(e)n selt(e)nrain | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er tiefel spil mit ire(m) gepain | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r warb vmb sei wol fünf jar | |||
<span style="color:#FF0000">A</span>ins tags kom er dar | |||
<span style="color:#FF0000">U</span>nd er der hübsch(e)n min(n)e gert | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er wart er posleich gewert | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r sprach fraw gedenk daran | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az ich dir vil gedint han | |||
<span style="color:#FF0000">H</span>er in fünf jar(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">N</span>u sicht man mich gepar(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">L</span>aider trawrichleich | |||
<span style="color:#FF0000">N</span>u mach mich frawd(e)nreiche | |||
<span style="color:#FF0000">M</span>it dein(er) edeln minne | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sp(ra)ch nu küss mich in die krinne | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r sprach waffn waz ist daz | |||
<nowiki>[17ra]</nowiki> <span style="color:#FF0000">R</span>echt als ain rose vo(n) taw naz | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>st dein rosenvarb(er) munt | |||
<span style="color:#FF0000">U</span>n(d) ist dem sülche poshait kunt | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az müz got erparm(en) | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>ch muz an frawd(e)n armen | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) meins hails zu v(er)sicht | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sprah also scheicz ich nicht | |||
<span style="color:#FF0000">O</span>we dz ich ye wart gepor(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) ist mein dienst also v(er)lor(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>es meret sich meins h(er)tz(e)n klag | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) swindet meiner frawd tag | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az ain so minnichlcihs weib | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) ain so frawd(e)nreich(en) leib | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>st so gar vnuerwizz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sprach ich han geschizz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">'''F'''ra</span>w des wz ew leicht not | |||
rechte zuht ez ye verpot | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az man ez niema(n) sol sag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">N</span>u sei ew alls noh vertrag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) gedenkt an weipleich ere | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>precht also nicht mere | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>urh ewr zucht ich ew man | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sp(ra)ch ich fist ew in den zan | |||
<span style="color:#FF0000">N</span>aina seldenreiche jugent | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>o(n) frawn kom ye all tug(e)nt | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) all raine wirdikait | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>wr leib vil tug(e)nt trait | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>o ich ew allerst erkant | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>r het ez nicht gesproch(e)n vmb ain lant | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>o waren ew pöse wort v(er)pot(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sp(ra)ch peiz mir auz de(m) ars di zot(e)n | |||
<nowiki>[17rb]</nowiki> <span style="color:#FF0000">N</span>aina spilendw awgel waide | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>u geist trost nach laide | |||
<span style="color:#FF0000">A</span>ine(m) reich(e)n chaiser wol | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>eit ich dw warhait sprech(e)n sol | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>em alls sein her wer erslag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r soltz durh dein gruz v(er)trag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">O</span>b nach dir stünd sein ger | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>ch scheiz wol so uil daz ich ew gew(er) | |||
<span style="color:#FF0000">A</span>lch vil hertz(e)n liebew fraw | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er red ich dir nicht getraw | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>u hast mein hertz beslozz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">M</span>it deiner lieb pegozz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>ch muz ymm(er) trawrig sein | |||
<span style="color:#FF0000">M</span>ich tröst dann dein mündelein | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>o het ende mein sends klag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>p(ra)ch ir müzt mei(n) drek nag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">'''W'''</span>aff(e)n fraw fraw swederhilt | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az ew der red nicht peuilt | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>ie ir mir an nöt piet | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) ew vnzucht niet | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>ch want ir wert wolgezog(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>ar an pin ich ser petrog(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) wil von ew mein wek | |||
<span style="color:#FF0000">M</span>ir ist ewr minn alz ain drek | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sprah ich han ye hör(e)n sag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az man den frawn sülle v(er)trag(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>urh iren minnichleich(e)n lon | |||
<span style="color:#FF0000">H</span>an ich geredet vnschön | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>a zu twang mich grözz not | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>az sünet wol mei(n) mündl rot | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) ain liepleich vmbvank | |||
<nowiki>[17va]</nowiki> <span style="color:#FF0000">M</span>it mein wizz(e)n arm(en) plank | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>o fraw fraw hürrinne | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>ch geb vmb ewr minne | |||
<span style="color:#FF0000">N</span>icht ain stinknd(e)n drek | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er far ew in de(n) hals enwek | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>rey meil in e<u>r(e)n leib | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>r seit ain erloses weib | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>i sprah herr lat den zor(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">J</span>a wart nie chain man gepor(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>er der edel(e)n minne ger | |||
<span style="color:#FF0000">W</span>il er daz man in gewer | |||
<span style="color:#FF0000">V</span>n(d) daz im lieb sull gescheh(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r müz den fraw(e)n vber seh(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>wa ich vbel han getan | |||
<span style="color:#FF0000">O</span>der vbel geredet han | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>z lat durh den will(e)n mein | |||
<span style="color:#FF0000">S</span>o wil ich ewr frewnt sein | |||
<span style="color:#FF0000">E</span>r sp(ra)ch fraw vo(n) ars lapp(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>urh ain ginenden trapp(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>r seit gar vngewizz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">I</span>r habt mein huld v(er)schizz(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">A</span>lso wünsch ich all(e)n fraw(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>ie sich in schand(e)n lazz(e)nt schaw(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>en müz also gescheh(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>en wunsch hab(e)n vo(n) mir ze leh(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>atz gut mer hat ain end | |||
<span style="color:#FF0000">G</span>ot alle vnzucht wende | |||
<span style="color:#FF0000">U</span>n(d) pehüt vns vo(n) unzühtig(e)n weib(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">D</span>z wir div zeit m(it) züht(e)n v(er)treib(e)n | |||
<span style="color:#FF0000">Amen fiat</span> | |||
|style="vertical-align:top; white-space: pre;"|<span style="color:#FF0000">E</span> | |||
|- | |||
|} | |||
[[Kategorie:Quelle Märe/Versnovelle]] | [[Kategorie:Quelle Märe/Versnovelle]] | ||
[[Kategorie:Quelle Obszönrede]] | [[Kategorie:Quelle Obszönrede]] | ||
Version vom 28. Dezember 2025, 09:31 Uhr
|
Frau Seltenrein | |
|---|---|
| AutorIn | Anon. |
| Entstehungszeit | 14. Jhd. |
| Entstehungsort | |
| AuftraggeberIn | |
| Überlieferung | Wien, ÖNB. Cod. 2885, 16vb-17va [1] Innsbruck, Tiroler Landesmuseum Ferdinandeum: Hs. FB 32001, 12va-13rb |
| Ausgaben | Fischer, Hanns (Hg.): Die deutsche Märendichtung des 15. Jahrhunderts, S. 427-430 |
| Übersetzungen | |
| Forschung | Altenhöfer, Florian: Frau Seltenrein; Coxon, Sebastian: Laughter and Narrative in the Later Middle Ages, S. 14, 114f., 180; Grubmüller, Klaus: Die Ordnung, der Witz und das Chaos, S. 240, 243, 314; Ziegeler, Hans-Joachim: Erzählen im Spätmittelalter, S. 36 A. 18, 74 A. 42, 500 |
Synopse der Überlieferung[1]
| Cod. 2885 | FB 32001 |
| Daz ist vo(n) fraw selt(e)n rain | |
|
Ez waz ain bübsch(er) schmid knecht der waz den frawn gerecht Der warb vmb ain altz weib So v(er)flucht sei ir leib Dew waz gehaizz(e)n selt(e)nrain Der tiefel spil mit ire(m) gepain Er warb vmb sei wol fünf jar Ains tags kom er dar Und er der hübsch(e)n min(n)e gert Der wart er posleich gewert Er sprach fraw gedenk daran Daz ich dir vil gedint han Her in fünf jar(e)n Nu sicht man mich gepar(e)n Laider trawrichleich Nu mach mich frawd(e)nreiche Mit dein(er) edeln minne Si sp(ra)ch nu küss mich in die krinne Er sprach waffn waz ist daz [17ra] Recht als ain rose vo(n) taw naz Ist dein rosenvarb(er) munt Un(d) ist dem sülche poshait kunt Daz müz got erparm(en) Ich muz an frawd(e)n armen Vn(d) meins hails zu v(er)sicht Si sprah also scheicz ich nicht Owe dz ich ye wart gepor(e)n Vn(d) ist mein dienst also v(er)lor(e)n Des meret sich meins h(er)tz(e)n klag Vn(d) swindet meiner frawd tag Daz ain so minnichlcihs weib Vn(d) ain so frawd(e)nreich(en) leib Ist so gar vnuerwizz(e)n Si sprach ich han geschizz(e)n Fraw des wz ew leicht not rechte zuht ez ye verpot Daz man ez niema(n) sol sag(e)n Nu sei ew alls noh vertrag(e)n Vn(d) gedenkt an weipleich ere Sprecht also nicht mere Durh ewr zucht ich ew man Si sp(ra)ch ich fist ew in den zan Naina seldenreiche jugent Vo(n) frawn kom ye all tug(e)nt Vn(d) all raine wirdikait Ewr leib vil tug(e)nt trait Do ich ew allerst erkant Ir het ez nicht gesproch(e)n vmb ain lant Do waren ew pöse wort v(er)pot(e)n Si sp(ra)ch peiz mir auz de(m) ars di zot(e)n [17rb] Naina spilendw awgel waide Du geist trost nach laide Aine(m) reich(e)n chaiser wol Seit ich dw warhait sprech(e)n sol Dem alls sein her wer erslag(e)n Er soltz durh dein gruz v(er)trag(e)n Ob nach dir stünd sein ger Ich scheiz wol so uil daz ich ew gew(er) Alch vil hertz(e)n liebew fraw Der red ich dir nicht getraw Du hast mein hertz beslozz(e)n Mit deiner lieb pegozz(e)n Ich muz ymm(er) trawrig sein Mich tröst dann dein mündelein So het ende mein sends klag(e)n Sp(ra)ch ir müzt mei(n) drek nag(e)n Waff(e)n fraw fraw swederhilt Daz ew der red nicht peuilt Die ir mir an nöt piet Vn(d) ew vnzucht niet Ich want ir wert wolgezog(e)n Dar an pin ich ser petrog(e)n Vn(d) wil von ew mein wek Mir ist ewr minn alz ain drek Si sprah ich han ye hör(e)n sag(e)n Daz man den frawn sülle v(er)trag(e)n Durh iren minnichleich(e)n lon Han ich geredet vnschön Da zu twang mich grözz not Daz sünet wol mei(n) mündl rot Vn(d) ain liepleich vmbvank [17va] Mit mein wizz(e)n arm(en) plank So fraw fraw hürrinne Ich geb vmb ewr minne Nicht ain stinknd(e)n drek Der far ew in de(n) hals enwek Drey meil in er(e)n leib Ir seit ain erloses weib Si sprah herr lat den zor(e)n Ja wart nie chain man gepor(e)n Der der edel(e)n minne ger Wil er daz man in gewer Vn(d) daz im lieb sull gescheh(e)n Er müz den fraw(e)n vber seh(e)n Swa ich vbel han getan Oder vbel geredet han Dz lat durh den will(e)n mein So wil ich ewr frewnt sein Er sp(ra)ch fraw vo(n) ars lapp(e)n Durh ain ginenden trapp(e)n Ir seit gar vngewizz(e)n Ir habt mein huld v(er)schizz(e)n Also wünsch ich all(e)n fraw(e)n Die sich in schand(e)n lazz(e)nt schaw(e)n Den müz also gescheh(e)n Den wunsch hab(e)n vo(n) mir ze leh(e)n Datz gut mer hat ain end Got alle vnzucht wende Un(d) pehüt vns vo(n) unzühtig(e)n weib(e)n Dz wir div zeit m(it) züht(e)n v(er)treib(e)n Amen fiat |
E |
- ↑ Transkriptionsrichtlinien: Abkürzungen werden in () aufgelöst; Nachträge werden gekennzeichnet (\von unten/, /von oben\, |von der Seite|); hochgestellte Vokale werden in den Fließtext übernommen; Moderne Unterscheidung von i, j; Vereinheitlichung unterschiedlicher s-Formen zu s, Beibehaltung von ß; grundsätzliche Kleinschreibung, Großschreibung nur bei Versmarkierung beibehalten (und ggf. vereinheitlicht); ggf. Einfügen von Zeilenumbrüchen bei Versgrenzen; ӱ → y; ë → e.